Brezilya’nın en iyi iki başkan adayı, Pazar günü yapılacak bir seçimde, ülkenin dünyanın dördüncü en büyük demokrasisinin dümenine bir solcu mu yoksa aşırı sağ görevdeki görevi mi sürdüreceğine karar verecek bir seçimde tam olarak kazanmak için yeterli desteği alamadıktan sonra, ikinci tur oylamada karşı karşıya gelecek. ofiste.
Pazar günkü seçimde oyların %99,5’i toplanmışken, eski Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva %48,3, Başkan Jair Bolsonaro ise %43.3 destek aldı. Diğer dokuz aday da yarışıyordu, ancak destekleri Bolsonaro ve da Silva’dan daha az.
Seçim öncesi anketler da Silva’yı lider konuma getirdiğinden, sonucun sıkılığı sürpriz oldu. Cumartesi günü yayınlanan son Datafolha anketi, da Silva için %50 ila %36’lık bir avantaj buldu. Yüzde 2 puanlık bir hata payıyla 12.800 kişiyle görüştü.
Pernambuco Federal Üniversitesi’nde siyaset bilimi dersi veren Nara Pavão, “Lula ve Bolsonaro arasındaki bu sıkı fark tahmin edilmedi” dedi.
Sao Paulo’daki Insper Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Carlos Melo, “Çok derine inmek için çok erken, ancak bu seçim Bolsonaro’nun 2018’deki zaferinin bir hıçkırık olmadığını gösteriyor” dedi.
Danışmanlık Tendencias Consultoria’da siyasi riski denetleyen Rafael Cortez’e göre Bolsonaro, Brezilya’nın kalabalık Sao Paulo, Rio de Janeiro ve Minas Gerais eyaletlerini içeren güneydoğu bölgesinde daha iyi performans gösterdi.
Cortez, “Anketler bu büyümeyi yakalamadı” dedi.
Bolsonaro yönetimi, kışkırtıcı konuşmaları, demokratik kurumları test etmesi, geniş çapta eleştirilen COVID-19 salgınını ele alması ve Amazon yağmur ormanlarındaki 15 yıldaki en kötü ormansızlaşma ile damgalandı.
Ancak muhafazakar değerleri savunarak, siyasi doğruculuğu reddederek ve kendini, kişisel özgürlükleri ihlal ettiğini ve ekonomik çalkantı ürettiğini söylediği solcu politikalardan milleti koruyormuş gibi göstererek sadık bir taban inşa etti.
Başkent Brasilia’da 53 yaşındaki bir tüccar olan Marley Melo Pazar günü erken saatlerde oy kullanırken, Bolsonaro ve destekçilerinin gösteriler için seçtiği Brezilya bayrağının sarısını giydi. Melo, beklentilerini karşılayan Bolsonaro’ya bir kez daha oy verdiğini ve geride kaldığını gösteren anketlere inanmadığını söyledi.
“Anketler manipüle edilebilir. Hepsi çıkarları olan şirketlere ait” dedi.
Daha yüksek refah ödemelerine rağmen 33 milyon Brezilyalı aç kalırken, yavaş bir ekonomik toparlanma yoksullara henüz ulaşmadı. Yüksek enflasyonla ve kayıtlı istihdamdan dışlanan çok sayıda insanla mücadele eden Latin Amerikalı komşularından bazıları gibi, Brezilya da siyasi sola kaymayı düşünüyor.
Bolsonaro, yalnızca kamuoyu yoklamalarının değil, aynı zamanda Brezilya’nın elektronik oylama makinelerinin de güvenilirliğini defalarca sorguladı. Analistler, sonuçları reddetmek için zemin hazırladığından korkuyorlar.
Bir noktada Bolsonaro, sahtekarlık kanıtına sahip olduğunu iddia etti, ancak seçim otoritesi bunu yapmak için bir son tarih belirledikten sonra bile hiçbir zaman sunmadı. 18 Eylül’de ilk turda kazanamazsa, bir şeylerin “anormal” olması gerektiğini söyledi.
76 yaşındaki Da Silva, bir zamanlar yoksulluktan cumhurbaşkanlığına yükselen bir metal işçisiydi ve 2003-2010 görev süresi boyunca on milyonları orta sınıfa taşımaya yardımcı olan kapsamlı bir sosyal refah programı oluşturmasıyla itibar kazandı.
Ancak, yönetiminin politikacıları ve şirket yöneticilerini birbirine karıştıran büyük yolsuzluk skandallarına karışmasıyla da hatırlanıyor.
Da Silva’nın yolsuzluk ve kara para aklamadan kendi mahkumiyetleri 19 ay hapis cezasına yol açtı ve anketlerin Bolsonaro’ya karşı önde olduğunu gösterdiği 2018 başkanlık yarışından uzaklaştırdı. Yüksek Mahkeme daha sonra da Silva’nın mahkumiyetlerini yargıcın önyargılı olduğu ve savcılarla işbirliği yaptığı gerekçesiyle iptal etti.
59 yaşındaki sosyal hizmet uzmanı Nadja Oliveira, da Silva’ya oy verdiğini ve hatta mitinglerine katıldığını, ancak 2018’den beri Bolsonaro’ya oy verdiğini söyledi.
“Maalesef İşçi Partisi bizi hayal kırıklığına uğrattı. Farklı olacağına söz verdi” dedi Brasilia’da.
Marialva Pereira gibi diğerleri daha bağışlayıcıdır. 2002’den beri ilk kez eski cumhurbaşkanına oy vereceğini söyledi.
“İlk yönetimindeki skandalları beğenmedim, bir daha İşçi Partisi’ne oy vermedim. Şimdi yapacağım, çünkü haksız yere hapse atıldığını düşünüyorum ve Bolsonaro o kadar kötü bir başkan ki, herkesin daha iyi görünmesini sağlıyor” dedi 47 yaşındaki Pereira.
Sendika lideri olduğu Sao Paulo eyaletindeki üretim merkezi Sao Bernardo do Campo’da oy kullandıktan sonra konuşan da Silva, dört yıl önce hapsedildiğini ve oy kullanamayacağını hatırlattı.
Bolsonaro, orduya katılmadan önce alt-orta sınıf bir ailede büyüdü. Askerlerin maaşlarını artırmaya açıkça zorladığı için ordudan atıldıktan sonra siyasete döndü. Kongre’nin alt meclisinde uç bir milletvekili olarak görev yaptığı yedi dönem boyunca, düzenli olarak ülkenin yirmi yıllık askeri diktatörlüğüne duyduğu özlemi dile getirdi.
Silahlı kuvvetlere yönelik teklifleri, seçim sonuçlarını reddetme ihtimalinin üst düzey yöneticiler tarafından desteklenebileceği endişesini artırdı.
Cumartesi günü Bolsonaro, Brezilyalıları kendisine oy vermeye çağıran eski ABD Başkanı Donald Trump da dahil olmak üzere sağ eğilimli yabancı politikacıların sosyal medya paylaşımlarını paylaştı. İsrail’in eski Başbakanı Benjamin Netanyahu, daha güçlü ikili ilişkiler için şükranlarını dile getirdi ve Macaristan Başbakanı Viktor Orbán da onu övdü.
Bolsonaro Pazar sabahı oy kullandıktan sonra gazetecilere “temiz seçimlere saygı gösterilmesi gerektiğini” ve ilk turun belirleyici olacağını söyledi. Sonuçlara saygı duyup duymayacağı sorulduğunda, bir başparmak verdi ve uzaklaştı.
68 yaşındaki Leda Wasem, Bolsonaro’nun yeniden seçilmeyeceğinden şüphe duymuyordu. Curitiba şehir merkezindeki bir oy verme yerinde milli futbol takımı formasını giyen emlakçı, nihai bir da Silva zaferinin tek bir açıklaması olabileceğini söyledi: dolandırıcılık.
“İnanmazdım. Çalıştığım yerde, her gün gittiğim yerde Lula’yı destekleyen tek bir kişi bile görmüyorum” dedi.
